ماشین ها و دستگاههایی که دارای قطعات متحرک هستند، بعد از مدتی دچار فرسودگی و فرسایش قطعات میشوند. ضمن اینکه گاهی ممکن است در اثر سایش زیاد یا خرابی نیاز به تعویض قطعات داشته باشند. از این رو مراقبت و توجه به ماشین ها و دستگاهها اهمیت زیادی دارد.
هریک از انواع تعمیر و نگهداری باید به موقع در مورد دستگاهها اجرا شود. در غیر این صورت سود چندانی برای صاحبان صنایع نخواهد داشت. تقریباً تمام ماشینهای صنعتی نیاز به روغن کاری مداوم دارند. حال آنکه روغنهای استفاده شده در دستگاه بعد از مدتی کارایی اولیه خود را از دست میدهند و نیاز به تعویض دارند. عدم تعویض به موقع روغن یا استفاده از روغن نامطلوب میتواند نابودی قطعات را به همراه داشته باشد. با این توصیف، ضرورت انواع نگهداری و تعمیرات در صنایع مختلف به خوبی روشن میشود.
استراتژی های تعمیرات و نگه داری:
.
نگهداری و تعمیرات اصلاحی
وقتی یک تجهیز خراب می شود چند نوع اقدام باید روی آن انجام گیرد که این اقدامات مفاهیم مختلفی را دنبال می کنند:
1. مهم است که این خرابی به دیگر تجهیزات یا قطعات آن دستگاه تسری پیدا نکند و لذا باید اقداماتی را تعریف و طرح ریزی کرده باشید که جلو تسری یک خرابی به دیگر تجهیزات را بگیرد این اقدامات را اقدامات محدود کننده یا موردی فوری می گویند که گاها می تواند خیلی ساده و سریع باشد مثل خاموش کردن دستگاه یا اینکه مفصل و کارهای زیادی داشته باشد مثل خرابی یک دستگاه در صنعت پتروشیمی که باید خوراک ورودی و خروجی تنظیمات مختلفی انجام گردد و شیرها و تجهیزات دیگری آمادگی لازم برای توقف تجهیز را مهیا سازند.
2. اقدام بعدی این است که تجهیز را به حالت آماده بکاری قبلی برگردانده شود یعنی تجهیز را درست کنید. این اقدام را اصلاح می گویند. قطعات معیوب تعویض و دستگاه تعمیر می شود و ایرادات رفع و دستگاه آماده بکار است و تحویل تولید می گردد.
3. بعد از دو اقدام فوق باید به تجزیه و تحلیل علت ریشه ای وقوع این خرابی در دستگاه پرداخته شود. که مبحث تجزیه و تحلیل علل ریشه ای خرابی تجهیزات RCFA طرح موضوع می شود. برای شناسایی و جلوگیری از وقوع مجدد این خرابی در دستگاه باید بررسی کنید که چرا و چه علل باعث شدند که این تجهیز عملکرد لازم را مهیا نسازد و خراب شود. خروجی این تحلیل اقداماتی است که به آنها اقدامات اصلاحی می گویند. لذا کلیه فعالیت های نگهداری و تعمیراتی که بروی کنترل، شناسایی و جلوگیری از وقوع علل ریشه ای خرابی انجام می شود اقدام اصلاحی است.
4. اقدامات اصلاحی یا همان نگهداری و تعمیرات اصلاحی باید خواصی داشته باشد. اول اینکه وقتی این اقدامات را روی تجهیز انجام می دهید باعث شود دیگر وقوع خرابی روی تجهیز تکرار نشود و دوم بروی کلیه خانواده گروه تجهیزات موجود در سازمان اقدامات اصلاحی تعمیم داده شود.
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه
اصطلاحا می گویند نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه PM مجموعه فعالیت هایی است که برای جلوگیری از وقوع یک خرابی در تجهیزات انجام می گردد. این مجموعه از فعالیت ها ممکن است تعمیراتی یا نگهداری محور باشند و باعث پیشگیری از وقوع یک خرابی یا حادثه و توقف برنامه ریزی نشده تجهیزات گردند. فعالیت های نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه شامل بازرسی ، بازدید ، سرویس ، آچارکشی ، بالانس کردن ، تعویض قطعات ، روانکاری و غیره است.
نگهداری و تعمیرات مبتنی بر وضعیت
در نگهداری و تعمیرات مبتنی بر وضعیت (CBM)، عملکرد تجهیز تحت نظارت قرار میگیرد تا مشخص شود چه اقدامات نگهداشتی باید بر روی آن انجام شود. در این استراتژی برای پی بردن به نقطهیآغاز شکستِ تجهیز پیش از خرابی از شاخصهای مشخصی چون اندازهگیری ارتعاش یا دما، استفاده میشود.
نگهداری و تعمیرات پیشبینانه (پیشگویانه)
گاها نگهداری و تعمیرات پیشگویانه نیز گفته می شود که واژه خوب و حرفه ای برای PDM predictive Maintenance نیست. به صورت خلاصه نت پیش بینانه PDMفعالیت های مبتنی بر پایش وضعیت تجهیزات می باشد که به مجری داده های آماری خوبی برای تعیین و پیش بینی احتمال وقوع یک خرابی در تجهیز را در آینده می دهد. بعد از تشخیص وقوع یک خرابی در تجهیز واحد نت می تواند فعالیت های تعمیراتی پیشگیرانه را روی تجهیز در یک زمان برنامه ریزی شده تبیین و اجرا کند. عمده فعالیت های نگهداری و تعمیرات پیش بینانه بروی پایش وضعیت CM Condition Monitoring متمرکز است تکنیک های آنالیز روغن Oil Analysis ، ترموگرافی ، ارتعاش سنجی ، صداسنجی ، ضخامت سنجی و تحلیل جریان الکتریکی ماشین مجموعه ای از متداول ترین فعالیت های پایش وضعیت در حوزه نت پیش بینانه است.
نگهداری و تعمیرات اضطراری
وقتی یک تجهیز خراب میشود باعث توقف تولید و عدم ارائه عملکرد مورد انتظار ما از دستگاه را پیش میآورد که باید هر چه سریع نسبت به رفع خرابی و شروع تولید یا کار دستگاه اقدام شود. مجموعهای از فعالیتهای ذکر شده در نگهداری و تعمیرات اصلاحی باید انجام گردد که مهم ترین آنها اقدامات محدود کننده از تسری خرابی به دیگر تجهیزات و قطعات و اصلاح و یا درست کردن دستگاه به شرایط عملکردی مورد انتظار است.
نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شکست
تعمیرات مبتنی بر شکست در ۲ گروه برنامهریزی نشده و برنامهریزی شده تقسیمبندی میشود.
تعمیرات مبنی بر شکست برنامهریزی شده به شکل مستند و با دقت بالا کنترل میشوند. در چنین حالتی کارمندان و کارشناسان اجزا و قطعات محتمل تخریب را شناسایی میکنند. ضمن اینکه نگهداریهای پیشگیرانه برای برخی از قطعات مشخص میشود.
در واقع اگر بتوان در پروسه انواع نگهداری و تعمیرات مبتنی بر شکست برخی از قطعات را نجات داد، از نگهداری پیشگیرانه استفاده میشود.
نگهداری و تعمیرات ناب
نگهداری و تعمیرات ناب بر روی ابتکار و نوآوری تمرکز زیادی دارد. این نوع تعمیرات شرکتها و صنایع را به سوی بازدهی بالا و افزایش تولید سوق میدهد. نگهداری و تعمیرات ناب بر روی پروسههای تولید متمرکز هستند. اگر وضعیت تجهیزات کارخانه یا کارگاه در بالاترین کیفیت و بهترین عملکرد باشد، افزایش تولید و بازدهی بالا را خواهیم داشت. در تعمیرات ناب، بازدهی کارخانه و صنایع به گونهای برنامهریزی میشود که راندمان امروز از روز گذشته کمتر نباشد.
نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر
سیستم مدیریت نگهداشت ژاپنی نگهداری و تعمیرات بهره رو فراگیر TPM Total Productive Maintenance است که در ویرایش جدید آن 8 رکن اصلی در نظر گرفته شده است.
ارکان نگهداری و تعمیرات بهره ور فراگیر TPM:
1- نظام آراستگی 5S
2- نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه PM
3- نگهداری و تعمیرات اپراتوری (یا خودگردان)
4 - کایزن (بهبود مستمر)
5- آموزش نگهداری و تعمیرات
6- کیفیت
7- ایمنی و محیط زیست
8- TPM اداری
عمده مباحث TPM روی کنترل و حذف اتلافات می باشد که شاخص اثربخشی کلی تجهیزات OEE یکی از معیارهای اصلی سنجش این مدیریت نگهداشت است.
در زمان پیاده سازی استانداردهای ایزو یکی از مواردی که مستند شده و دستورالعمل و روش اجرایی آن تدوین می گردد روش اجرایی نگهداری و تعمیرات در یک شرکت است. هدف از یک روش اجرایی نگهداری و تعمیرات، انجام فعالیت های نگهداری و تعمیرات با جهت گیری برنامه ریزی شده، پیشگیرانه و پیش بینانه به منظور حصول اطمینان از سلامت تجهیزات و ماشین آلات در زمان بکارگیری و استمرار قابلیت فرآیند است.
در حال حاضر روشهای مدرن همچون روش نگهداری و تعمیرات تجویزی اهمیت و محبوبیت زیادی دارند. این روشها میتوانند کاهش هزینههای سرویس و نگهداری را به شکل مطلوبتری به همراه داشته باشند و عملکرد بهینه دستگاهها را افزایش دهند.
فایلpdf:دریافت